فیلتر سوخت چیست و چه کاربردی دارد؟
فیلتر سوخت یا همان فیلتر بنزین از جمله قطعات کاربردی و مهم ماشین ها به حساب می آید. یک خودرو برای روشن نمودن موتور خود از بنزینی استفاده می کند که داخل باک قرار دارد ولی متاسفانه ناخالصی های ریزی همچون زنگ زدگی، ضایعات، تراشه های رنگ، خاک و دیگر ذرات آلاینده ای که…..فیلتر سوخت ناخالصی هایی مانند گرد و غبار، زنگ زدگی و ریزگرد موجود در سوخت را از بین می برد. با از بین بردن این آلاینده ها، فیلتر سوخت از انژکتورهای سوخت محافظت می‌کند و در حفظ عملکرد و ماندگاری موتور خودرو نقش اساسی دارد.

تمامی اتومبیل ها برای روشن شدن موتور خود از بنزینی استفاده می کنند که درون باک قرار دارد اما متاسفانه ناخالصی های ریز و کوچکی مانند زنگ زدگی، ضایعات، تراشه های رنگ، خاک و دیگر ذرات آلاینده ای که به دلیل آلوده بودن شلنگ های انتقال سوخت و یا کهنه بودن خود باک به وجود می آیند تاثیر بسیار بدی بر شیوه ی کارکرد موتور ماشین می گذارند. همه ی ناخالصی ها، ذرات و آلودگی ها باید فیلتر شده و جلوی آن ها گرفته شود تا بتوان از فرسودگی و خراب شدن پمپ سوخت و انژکتور ها جلوگیری کرد. فیلتر سوخت که به صافی سوخت نیز شناخته می شود همانطور که از نامش پیداست از ورود آلاینده های ریز نام برده شده به داخل موتور ماشین جلوگیری می کند. نحوه ی عملکرد فیلتر بنزین درون باک را به عملکرد فیلتر هوا نیز تشبیه می کنند چرا که هر دو ناخالصی های ریز را قبل از ورود به موتور مورد نظر فیلتر کرده و مانع عبور آن ها می شوند.

انواع فیلتر های سوخت یا درون مخزن سوخت شما یا در خط سوخت قبل از ریل سوخت قرار دارند. کار آن این است که اطمینان حاصل کنید که هرگونه آلودگی و زباله در داخل مخزن سوخت شما با انژکتورهای سوخت شما در تماس نباشد. اگر این وسایل به انژکتورهای شما می رسیدند ، ماشین شما به همان اندازه کارآمد نیست و عملکردی نیز ندارد. بهترین مکان برای جستجوی فواصل تعویض کتابچه راهنمای مالک شما است اما به طور کلی فیلترهای سوخت دارای فواصل جایگزینی ۴۵۰۰۰ – ۵۵،۰۰۰ کیلومتر هستند.

نحوه عملکرد فیلتر سوخت چگونه می باشد؟
سوخت در دو مرحله تصفیه میشود: ابتدا صافی پمپ و سپس صافی فیلتر ناخالصی ها را از سوخت جدا می سازد.

فیلتر های سوخت که عمل تصفیه را انجام میدهند عموما از نوع کاغذی هستند . بخش جدا کننده ی این فیلتر ها از نوعی کاغذ مخصوص ساخته شده و برای اینکه کارایی بیشتر و سطح موثرتری از فیلتراسیون را داشته باشند ،آن را به صورت چین دار ساخته و درون یک محفظه‌ی فلزی قرار می دهند . گرچه انواع دیگری از فیلتر ها مانند : فیلتر های نمدی و یا پارچه‌ای نیز وجود دارند، اما امروزه ساخت و استفاده از آن ها کم شده است. اندازه ی قطر منافذ کاغذ بکار رفته در فیلتر سوخت بسته به نوع کاربرد آن متفاوت است.

عواملی می تواند باعث انسداد تدریجی صافی فیلتر سوخت شود : ممكن است مقادیر زیادی زنگ و آشغال درون باك سوخت خودرو جمع شده باشد ، در باک خودرو تعرق طبیعی و رطوبت وجود دارد که باعث زنگ زدگی می شود ، در هر بار سوخت گیری ممکن است مواد زائدی وارد باک شود ، هرچه فیلتر سوخت دیرتر تعویض گردد، مواد زائد بیشتری درون آن جمع شده و به تدریج مانع از جریان بنزین به سوی موتور می شوند.

دلایل تعویض فیلتر سوخت
برای حفظ عملکرد موتور‌ اگر انواع فیلتر سوخت گرفتگی داشته باشد‌، می تواند جریان را کاهش داده و عملکرد آن را تضعیف کند زیرا در چنین حالتی موتور در طراحی سوخت دچار مشکل است. با وجود فیلتر مسدود شده، پمپ سوخت بسیار سخت تر عمل می کند و ممکن است در شروع فعالیت اتومبیل مشکلی داشته باشید یا متوجه شتاب ضعیف یا توقف شوید.

برای نگه داشتن قطعات خودرو در وضعیت خوب به دلیل عمل ساینده آن، خاک و آلودگی های موجود در سوخت می توانند باعث سایش سریع شده و به قطعات گران قیمت آسیب رسانده و حتی باعث خرابی پمپ سوخت و انژکتور شوند. برای اینکه اتومبیل به طور موثر کار کند، به انواع فیلتر خودرو توجه کنید و تعویض فیلتر سوخت را انجام دهید.

انواع فیلتر برای اطمینان از جریان هوای قوی تر از فیلترهای اصلی کاغذی طراحی و تولید شده اند. در F1 ، فیلترهای نمدی از بین رفتن فشار جریان هوا در عبور از فیلتر به حداقل می رسند. این روش بهترین شرایط را برای بهره برداری کامل از حداکثر قدرت تضمین می کند. بنابراین مزایای تعویض فیلتر کاغذ اصلی با فیلتر نمدی، با استفاده از همان فناوری و مواد مشابه فیلتر مشهود است.

انواع فیلتر سوخت
در حالت کلی دو نوع فیلتر بنزین وجود دارد که روش عملکرد هر دوی آن ها دقیقا به یک شکل است به گونه ای که بنزین توسط یک مدیای تصفیه رد می شود (اغلب این مدیا ها از یک کاغذ مخصوص ساخته شده اند) که همین مدیا تمامی آلاینده ها و ذرات ریز و کوچک را تصفیه کرده و مانع ورود آن ها به موتور خودرو می شود.

فیلتر بنزین کارتریجی : در فیلتر بنزین کارتریجی فیلتری درون نگهدارنده ی فلزی قرار گرفته است که می توان آن را عوض کرد. برای تعویض باید درب نگهدارنده را ابتدا جدا کرده و در نهایت فیلتر آن را تعویض نمود.

صافی سوخت فلزی یا پلاستیکی : این نوع فیلتر از محفظه ای پلاستیکی در اطراف یک فیلتر تصفیه طراحی و تولید شده است. این فیلتر به صورت جداگانه قابل تعویض نبوده و اگر شخصی قصد تعویض آن را داشته باشد مجبور است تا تمامی مجموعه را عوض نماید.

فیلتر سوخت از چه اجزایی تشکیل شده است؟
۱- فیلتر آب گیر
فیلتر آب گیر دارای یک پیاله یا کاسه شیشه ای در قسمت پایین خود است. از آنجایی که ذرات و مولکول های آب درشت تر و سنگین تر از مولکول های سوخت می باشند، لذا هنگام ورود به فیلتر از منافذ ریز آن عبور نکرده و وارد قسمت پایین فیلتر می شوند . آب های وارد شده به این قسمت به دلیل سنگین تر بودن از سوخت در قسمت پایین پیاله نشست می کنند. هنگام سرویس های روزانه و هنگام کار موتور، آب در داخل پیاله شیشه ای به صورت گلوله های قهوه ای رنگ به راحتی قابل رویت بوده و با باز کردن پیچ تخلیه می توان آنها را خارج نمود.

۲- فیلتر جمع آوری رسوبات
طرز کار و عملکرد این فیلتر نیز همانند فیلتر آب گیر است. فیلتر دارای یک کاسه رسوب عمیق می باشد. رسوبات و آب های موجود در سوخت، پس از گرفته شدن توسط فیلتر ها به علت سنگین بودن وارد قسمت پایین پیاله می شوند. رسوبات و آب های جمع آوری شده را می توان با بازکردن پیچ تخلیه خالی نمود.

۳- فیلتر با سنسور هشدار آب
در برخی فیلترها که فاقد پیاله شیشه ای هستند و یا بازدید پیاله آب گیر فیلتر به آسانی ممکن نیست، از یک سنسور الکتریکی هشدار دهنده وجود آب در پیاله فیلتر و سیستم سوخت رسانی استفاده می شود. سنسور یا حسگر وجود آب ، از طریق جریان الکتریکی باتری کار می کند ودر پایین پیاله جمع آوری آب فیلتر نصب می شود. در صورت وجود آب در پیاله فیلتر ، المنت سنسور تحریک شده از طریق جریان الکتریک لامپ یا بوق هشدار دهنده وجود آب را روشن کرده و راننده یا اپراتور را از وجود آب در پیاله فیلتر آگاه می کند. در این صورت باید آب موجود در پیاله را تخلیه نمود.

۴- فیلتر های مجهز به هشدار دهنده گرفتگی
در این فیلتر ها یک کلید الکتریکی در قسمت بالای فیلتر و ورود سوخت قرار دارد. این کلید هنگام معمول بودن فشار سوخت ورودی در این قسمت از فیلتر، تحت فشار فنر خود بسته بوده و جریان الکتریکی هشدار قطع می باشد. حال اگر منافذ فیلتر گرفته شوند، جریان عبور سوخت از آنها به سختی صورت می گیرد این عمل باعث افزایش فشار(از جانب پمپ اولیه )در قسمت خروجی سوخت می شود . در اثر افزایش فشار بیش از حد معمول، سوپاپ به فشار فنر کلید الکتریکی غلبه کرده و جریان الکتریکی را برقرار می سازد. این برقراری جریان الکتریکی لامپ هشدار گرفتگی فیلتر را در پشت داشبورد راننده روشن می سازد که در این هنگام باید نسبت به تعویض فیلتر ها اقدام کرد.

۵- فیلتر های مجهز به گرمکن سوخت
در برخی موتورها پیشرفته و جدید از یک گرمکن سوخت ورودی به فیلتر استفاده شده است. این گرمکن ها توسط برق باتری (۱۲ یا ۲۴ ولت ، ۱۰۰ الی ۱۵۰ وات )کار می کنند. وظیفه گرمکن ها، گرم کردن سوخت ورودی به فیلتر هنگام پایین بودن درجه حرارت آن است. طرز کار این گرمکن ها بدین ترتیب است که وقتی درجه حرارت سوخت بیش از حد استاندارد عبور از فیلتر ومدارسوخت رسانی پایین باشد(در هوای سرد و زیر صفر و هنگامی که سوخت درآستانه یخ زدن و یا یخ زده است)، سنسور گرمکن جریان الکتریکی را به المنت گرمکن برقرار می کند. المنت گرمکن در این هنگام داغ شده(در حدمعقول) و با عبور سوخت از اطراف آن باعث بالا بردن درجه حرارت و روان شدن آن می گردد. بدین ترتیب از تشکیل کریستال های یخی و یا یخ زدن کامل سوخت جلوگیری شده و سوخت به راحتی از فیلتر و لوله های سوخت رسانی عبور می کند مقدار گرم شدن وطول کار گرمکن، بستگی به درجه حرارت سوخت و تشخیص آن از سوی سنسور دارد. با رسیدن درجه حرارت سوخت به حالت عادی، سنسور تحریک شده و دستور قطع و پایان کار المنت را می دهد. این گرمکن ها ممکن است در قسمت بالای فیلتر یا کنار قرار گیرند.

۶- فیلتر دارای صفحه پیش صافی
در برخی فیلترها ، در قسمت ورود سوخت به فیلتر اصلی و در قسمت بالای آن، یک صفحه فیلتر کننده با قطر منافذ حدود ۱۵۰ میکرون تعبیه شده است. این پیش فیلتر ذرات و ناخالصی های بزرگ سوخت را قبل از ورود آن به فیلتر اصلی جدا می کند. این فیلتر را هنگام سرویس ها ودر صورت گرفتگی می توان به راحتی از روی فیلتر باز کرده (محفظه آن به صورت پیچی روی فیلتر بسته می شود) و تمیز یا تعویض نمود.

۷- فیلتر مجهز به پمپ کمکی دستی
در برخی موتورهای جدید ، از فیلتر های سوخت مجهز به پمپ مقدماتی دستی در روی آنها استفاده شده است. از این فیلتر برای هوا گیری سریع و راه انداختن جریان سوخت در فیلتر و سیستم سوخت رسانی هنگام سرویس و تعویض فیلتراستفاده می شود. یا به کار انداختن این پمپ، جریان سوخت از طرف مکشی یا ورودی فیلتر کشیده شده و به داخل فیلتر و مدارسوخت رسانی پمپ می شود که باعث خالی کردن هوا یا هوا گیری سریع فیلتر سایر قسمت ها می گردد.

۸- فیلترهای دارای پمپ کمکی
این پمپ به عنوان یک پمپ مکمل و کمکی پمپ اولیه بروی فیلتر قرار می گیرد. پمپ هنگام پایین بودن فشار مدار سوخت رسانی (قبل از پمپ انژکتورو مابین پمپ اولیه و پمپ انژکتور)، به صورت الکتریکی به کار افتاده و مقدار افت جریان و فشار سوخت راجبران می کند. یکی از حالت های کم بودن فشار سوخت، هنگام استارت و ابتدای روشن شدن موتور است. در این هنگام پمپ به کار افتاده و تا رسیدن فشار مدار به حد عادی کمبود فشار را تامین می کند. این عمل پمپ کمکی به سریع روشن شدن موتور و کاهش آلاینده های خروجی کمک می کند.